Μάθετε τι υπάρχει πάνω και κάτω από τη γραμμή του νερού.. Η ιστορία των αντιιϊκών της γρίπης.. Δεδομένης της έλλειψης εμπειρίας μας να δουλεύουμε με αναφορές κλινικών μελετών (CSR), αναζητούσαμε πληροφορίες. Είχαμε αλλάξει θέση: οι δημοσιεύσεις σε περιοδικά, δεδομένων όλων των προβλημάτων τους, έπρεπε να αγνοηθούν. Από εδώ και πέρα, έπρεπε να αλλάξουμε γλώσσα. Όροι όπως ο CSR, με τους οποίους δεν ήμασταν εξοικειωμένοι, έγιναν η νέα μας γλώσσα. Καθώς ξετυλίγεται η αφήγηση, θα εξηγήσουμε, αλλά αυτό το διαδραστικό γλωσσάρι και η ταξινόμηση θα βοηθήσουν. Έπρεπε να κάνουμε ένα “μάθημα” μετατροπής γλώσσας με τον δύσκολο τρόπο, εξ ου και το γλωσσάρι.
Πήραμε επίσης τη σημαντική απόφαση να ξαναγράψουμε το πρωτόκολλο, για να συμπεριλάβουμε τους ίδιους τύπους μελετών (τυχαιοποιημένες δοκιμές, ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο) αποκλειστικά από ρυθμιστικές πηγές. Δηλαδή να χρησιμοποιήσουμε μόνο εκείνα τα έγγραφα, που τώρα γνωρίζαμε ότι ήταν CSR.
Η CSR είναι μια μη συνοπτική αναφορά μιας κλινικής μελέτης, που συντάχθηκε για τις ρυθμιστικές αρχές σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές αναφοράς E3, που αναπτύχθηκαν από τον ρυθμιστικό κλάδο. Αντιπροσωπεύουν την πληρέστερη αναφορά του σχεδιασμού, της εκτέλεσης και των αποτελεσμάτων μιας κλινικής δοκιμής. Ενώ περιέχουν μερικές από τις ίδιες πληροφορίες με ένα άρθρο περιοδικού, είναι ουσιαστικά πιο λεπτομερείς, με πολλούς μεγάλους πίνακες, διαγράμματα και σύνολα δεδομένων, που δεν περιορίζονται από όρια σελίδων.
Πάνω από τη γραμμή του νερού είναι η έρευνα που μπορείτε να δείτε – οι δημοσιεύσεις σε περιοδικά, με μέγιστο αριθμό 3.000 λέξεων, με πίνακες και παραρτήματα και αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό μέρος των λεπτομερειών μιας δοκιμής. Αυτό το ζήτημα οδηγεί σε ουσιαστικά προβλήματα με τη μεροληψία αναφοράς:
“Η συστηματική παραμόρφωση που προκύπτει από την επιλεκτική αποκάλυψη ή απόκρυψη πληροφοριών, από μέρη που εμπλέκονται στο σχεδιασμό, τη διεξαγωγή, την ανάλυση ή τη διάδοση μιας μελέτης ή ερευνητικών πορισμάτων”.
Η μεροληψία αναφοράς είναι ένα τεράστιο πρόβλημα στην ιατρική έρευνα, η οποία περιλαμβάνει την απόκρυψη δεδομένων μελέτης, την ανεπαρκή αναφορά βλαβών και την ενεργό προσπάθεια των κατασκευαστών να καταστείλουν τη δημοσίευση των ευρημάτων. Κατά συνέπεια, τα άρθρα περιοδικών υπερεκτιμούν τα αποτελέσματα μιας παρέμβασης και υποτιμούν τις βλάβες.
Δεν εμπιστευόμασταν πλέον καμία από τις δημοσιεύσεις των δοκιμών του Tamiflu (ούτε τα άτομα που ονομάστηκαν “συγγραφείς”) και δεν είχαμε καμία πρόθεση να μολύνουμε την κριτική μας με “πειραγμένες” μελέτες. Ως εκ τούτου, δεν είναι τόσο μεγάλο άλμα να παρατήσουμε τα περιοδικά και να εστιάσουμε αποκλειστικά στις CSR, που θα μπορούσαν να έχουν χιλιάδες σελίδες.
Ενώ περιμέναμε και επεξεργαζόμασταν τις νέες μας μεθόδους, το Έβδομο Ιππικό επρόκειτο να φτάσει με τη μορφή του κέντρου Cochrane της Δανίας. Υπήρξε μια σύσταση ορόσημο από την ΕΕ, η οποία κατέστησε δυνατή την πρόσβαση σε CSR. Αλλά αυτό το καταλάβαμε μόνο όταν μας το είπε η Ντέμπορα Κοέν.
Γιατί το Nordic Cochrane Center ήταν τόσο σημαντικό για την ιστορία μας; Στις 29 Ιουνίου 2007, το Nordic Cochrane Center ζήτησε από τον EMA να παράσχει πρόσβαση στις αναφορές κλινικών μελετών και στα αντίστοιχα πρωτόκολλά τους για δύο φάρμακα κατά της παχυσαρκίας. Κατά τη διάρκεια των επόμενων τριών ετών, ο EMA προέβαλε διάφορα επιχειρήματα, για να αποφευχθεί η αποκάλυψη των εγγράφων: προστασία εμπορικών συμφερόντων. Ο EMA επίσης δεν απάντησε στις επιστολές του Διαμεσολαβητή εντός της προθεσμίας. Ο Διαμεσολαβητής της ΕΕ είναι σαν ένα δικαστήριο έσχατης ανάγκης, για θέματα που αφορούν τη διοίκηση.
Στις 7 Ιουνίου 2010, ο Διαμεσολαβητής κατηγόρησε δημόσια τον EMA για κακοδιοίκηση, επειδή αρνήθηκε να παραχωρήσει πρόσβαση στις CSR. Τελικά, στις 31 Αυγούστου, ο EMA υπέκυψε και ενημέρωσε τον Διαμεσολαβητή ότι θα παρείχε την πρόσβαση. Μέχρι τον Νοέμβριο, ο EMA ανακοίνωσε επίσημα την αλλαγή πολιτικής του, η οποία διατυπώθηκε πλήρως τέσσερα χρόνια αργότερα.
Το συντομότερο δυνατό, στείλαμε email στον EMA και ζητήσαμε τις πληροφορίες δοκιμών για το Tamiflu και το Relenza. Το Tamiflu είχε εγκριθεί κεντρικά, ώστε να μπορούν να μας στείλουν ό,τι είχαν, αλλά το Relenza είχε εγκριθεί από μια Εθνική Αρμόδια Αρχή (NCA), επομένως δεν μπορούσαν να μας παράσχουν δεδομένα που δεν κατείχαν. Η NCA είναι ένα άλλο κομμάτι της αργκό – πηγαίνετε και συμβουλευτείτε το γλωσσάρι. Μετάφραση στα αγγλικά, σημαίνει την εθνική σας ρυθμιστική αρχή. Την MHRA στο ΗΒ, την AIFA στην Ιταλία, τη MEB στην Ολλανδία, τον ΕΟΦ στην Ελλάδα κλπ. Λόγω της νομοθεσίας της ΕΕ, εάν η MEB χορηγήσει άδεια στον Χ, τότε η άδεια αναγνωρίζεται σε όλα τα κράτη μέλη. Άρα ο EMA δεν είχε έγγραφα για το Relenza, μόνο για το Tamiflu.
Αρχίζαμε να φτάνουμε κάπου, αλλά δεν ήμασταν έτοιμοι – ούτε γνωρίζαμε – τι επρόκειτο να πεταχτεί στα εισερχόμενα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μας…
*των Tom Jefferson και Carl Heneghan*
Σημείωση εκ των ενός από τους συγγραφείς: Σας γράφω, για να σας ενημερώσω ότι αρχίζουμε να εργαζόμαστε για μια περαιτέρω ενημέρωση της αναθεώρησης του αναστολέα νευραμινιδάσης της Cochrane. Θα πραγματοποιήσουμε την ενημέρωση μαζί με τους συναδέλφους μας αναθεωρητές των παιδιατρικών δεδομένων. Λόγω της παρουσίας μεροληψίας στις δημοσίευσεις, της αναφοράς μεροληψίας στις ζημιές, της έλλειψης πρόσβασης των συγγραφέων στα “δικά τους σύνολα δεδομένων”, της ασυνέπειας των δεδομένων που παρουσιάζονται σε διαφορετικές ρυθμιστικές αρχές και των δεδομένων των δημοσιευμένων αναφορών, αποφασίσαμε να αγνοήσουμε τα δημοσιευμένα στοιχεία αρχικά και να επικεντρωθούμε στον ρυθμιστή και στις εσωτερικές εκθέσεις των Glaxo και Roche.
Σχεδιάζουμε να υποβάλουμε και να δημοσιεύσουμε το πρωτόκολλό μας μαζί με ένα άρθρο ανάλυσης, που εξηγεί το σκεπτικό μας στο BMJ, καθώς και στη Βιβλιοθήκη Cochrane.
Οποιεσδήποτε σκέψεις θα ήταν πολύ ευπρόσδεκτες και θα αντιμετωπίζονταν με απόλυτη εχεμύθεια (το freddyflu είναι ένα πλαίσιο ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, που δημιουργήθηκε για να διευκολύνει τη διατήρηση ενός αρχείου επισκεψιμότητας στην ανασκόπηση).
Με τις καλύτερες ευχές, δικός σας, Tom.