Δεν μπορείτε απλώς να εμπιστεύεστε τυφλά τους γιατρούς… Οι περισσότεροι γιατροί δεν διαβάζουν ερευνητικές μελέτες Και οι περισσότεροι δεν ξέρουν πώς να τις αξιολογήσουν κριτικά….
Θα ήταν κατανοητό αν νομίζατε ότι ο/η γιατρός σας “ενημερώνονταν” τακτικά για την ιατρική βιβλιογραφία, σωστά; Εν τέλει, αυτό θα έπρεπε να κάνουν για να καθορίσουν την καλύτερη πορεία θεραπείας για τους τύπους ασθενειών που αντιμετωπίζουν, σωστά;
Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι γιατροί δεν περνούν σχεδόν καθόλου χρόνο κοιτάζοντας την ιατρική βιβλιογραφία.
Οι περισσότεροι γιατροί αφιερώνουν ελάχιστο έως καθόλου χρόνο διαβάζοντας ερευνητικές μελέτες
Ο Milton Packer, ένας καρδιολόγος, έγραψε σχετικά στο MedPage Today, έναν ιστότοπο που δημοσιεύει ιατρικές ειδήσεις: “Στο παρελθόν, οι γιατροί προσποιούνταν ότι συμβαδίζουν με την ιατρική βιβλιογραφία. Αν έχασαν κάποια πρόσφατη σχετική μελέτη, ένιωθαν λίγο ένοχοι. Τώρα, οι γιατροί δεν προσποιούνται καν. Δεν υπάρχει καμία ενοχή που να σχετίζεται με το “δεν συμβαδίζω”. Όλοι έχουν παραδεχτεί ότι δεν μπορούν – και δεν πρόκειται – να είναι επίκαιροι στην ιατρική τους ανάγνωση”.
Πόσο κακό είναι αυτό; Πολύ χειρότερο από όσο νομίζετε. Ο Packer συνεχίζει λέγοντας:
Σε μια πρόσφατη συνάντηση σχεδόν 200 νέων γιατρών, ρώτησα πόσοι διάβασαν πραγματικά ένα τεύχος οποιουδήποτε περιοδικού που τους παραδόθηκε, ηλεκτρονικά ή φυσικά.
Η απάντηση: Κανένας.
Ο Packer ρώτησε τους γιατρούς αν διάβαζαν τουλάχιστον τους τίτλους των εργασιών σε “κορυφαία” περιοδικά, όπως το New England Journal of Medicine κάθε εβδομάδα.
Κανείς δεν το έκανε.
Διάλεξαν ένα περιοδικό στο πεδίο των ενδιαφερόντων τους και προσπάθησαν να συμβαδίσουν;
Ούτε ένα χέρι δεν σηκώθηκε.
Τότε έκανα την πιο αποκαλυπτική ερώτηση από όλες. “Πότε ήταν η τελευταία φορά που διαβάσατε κάποια μεμονωμένη εργασία για οποιοδήποτε θέμα από την αρχή μέχρι το τέλος”;
Σιωπή…
Ο Packer αναφέρει επίσης ότι αυτές οι απαντήσεις δεν ήταν μόνο από τους νέους γιατρούς.
Αφηγείται επίσης πώς είχε δημοσιεύσει ένα άρθρο γνώμης σχετικά με τα αποτελέσματα μιας μεγάλης δοκιμής και οι συνάδελφοί του τον πλησίασαν με “πραγματικά έντονα συναισθήματα για τη μελέτη”. Όταν τους ρώτησε αν είχαν πράγματι διαβάσει το πρωτότυπο έγγραφο, “από περισσότερα από 40 άτομα, πολλοί από αυτούς ηγέτες της κοινής γνώμης στον τομέα τους, μόνο δύο ισχυρίστηκαν ότι το έκαναν”.
Αλλά καταλάβετε αυτό: Κανείς δεν μπορούσε να του πει ποια ήταν τα κύρια ευρήματα της μελέτης.
Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο εδώ: Διαβάζει κανείς πια ιατρικά περιοδικά; Ακόμη και όταν οι γιατροί διαβάζουν μελέτες, δεν ξέρουν πώς να τις αξιολογήσουν κριτικά….
Όταν ο Packer ρώτησε τους γιατρούς γιατί κανείς δεν διάβαζε μελέτες, η απάντηση ήταν: Δεν ξέρουμε πώς να τις διαβάζουμε.
Άλλοι γιατροί έχουν πει παρόμοια πράγματα. Ο Kevin Barraclough, γενικός ιατρός, έγραψε για αυτό στο άρθρο του “Γιατί οι γιατροί δεν διαβάζουν ερευνητικές εργασίες”. Έγραψε, για τον “όγκο του στατιστικού επιχειρήματος”:
Πόσοι γιατροί έχουν ιδέα τι σημαίνει;
Ο Ρίτσαρντ Σμιθ, πρώην γιατρός και συντάκτης στο British Medical Journal, έχει επίσης αναφέρει ότι οι περισσότεροι γιατροί “δεν είναι καν εκπαιδευμένοι να αξιολογούν κριτικά ένα επιστημονικό άρθρο”. Το ανέφερε αυτό στο άρθρο του “Το πρόβλημα με τα ιατρικά περιοδικά”:
Τα ιατρικά περιοδικά διαφέρουν από τα επιστημονικά περιοδικά στο ότι δεν διαβάζονται κυρίως από επιστήμονες, αλλά από ασκούμενους γιατρούς. Δεν είναι όμως και οι γιατροί επιστήμονες; Είμαστε, στο ότι όταν ήμασταν φοιτητές ιατρικής τα κεφάλια μας ήταν γεμάτα με ανατομία, βιοχημεία, φυσιολογία και (αν είμαστε κάτω των 40) από μοριακή βιολογία. Αλλά τέτοια διδασκαλία δεν κάνει έναν επιστήμονα. Οι περισσότεροι γιατροί αισθάνονται άβολα να περιγράψουν τον εαυτό τους ως επιστήμονα. Οι περισσότεροι δεν είναι καν εκπαιδευμένοι να αξιολογούν κριτικά ένα επιστημονικό άρθρο.
Και:
Γιατί τότε τους αποστέλλονται περιοδικά γεμάτα με όλο και πιο περίπλοκη επιστήμη, η περισσότερη από την οποία εξαρτάται από στατιστικές μεθόδους τις οποίες δεν καταλαβαίνουν; Είναι, νομίζω, ένα ιστορικό hangover και υπάρχουν πολλά δεδομένα που δείχνουν ότι οι γιατροί αφιερώνουν λίγο χρόνο διαβάζοντας την αρχική έρευνα σε περιοδικά. Είναι λογικό να μην το κάνουν.
Συνεχίζει λέγοντας ότι ο μέσος γιατρός αφιερώνει πολύ λίγο χρόνο διαβάζοντας περιοδικά και στην πραγματικότητα, είναι λογικό να μην το κάνουν:
Ο μέσος γιατρός δεν ξοδεύει πολύ περισσότερο από μία ώρα την εβδομάδα για επαγγελματικό διάβασμα. Έτσι, δεν έχει νόημα να αφιερώνει τον περισσότερο από αυτόν τον χρόνο διαβάζοντας μια σύνθετη μελέτη. Οι γιατροί, λογικά, θα πρέπει να διαβάζουν συνοπτικό, εκπαιδευτικό υλικό. Κυρίως αυτό κάνουν οι γιατροί. Συχνά διαβάζουν αυτό το υλικό όχι σε περιοδικά, αλλά σε ό,τι είναι συγκαταβατικά γνωστά ως “πεταμένα”, πχ. εφημερίδες που χρησιμοποιούν δημοσιογράφους για να συνοψίσουν περίπλοκο υλικό και οι οποίες είναι δωρεάν, επειδή χρηματοδοτούνται από διαφημίσεις φαρμακευτικών εταιρειών.
Σε ένα άρθρο των New York Times του 2002, ο ειδικός εσωτερικής ιατρικής Gordon H. Guyatt είπε:
Εάν λέγατε στα περισσότερα μέλη του ευρύτερου κοινού, “Οι γιατροί έχουν εκπαιδευτεί με τέτοιο τρόπο που δεν έχουν ιδέα πώς να διαβάζουν μια εργασία από την αρχική ιατρική βιβλιογραφία ή πώς να την ερμηνεύουν”, αυτό θα τους ξάφνιαζε.
Ένα παράδειγμα ενός επιφανούς γιατρού ανίκανου να διαβάζει επιστημονική βιβλιογραφία
Ίσως έχετε ακούσει για τον Eric Topol. Είναι ένας Αμερικανός καρδιολόγος που αναφέρεται συχνά στα μέσα ενημέρωσης. Η Wikipedia λέει ότι “είναι ένας από τους κορυφαίους 10 ερευνητές με τις περισσότερες αναφορές στην ιατρική”. Σίγουρα θα ξέρει να διαβάζει σωστά την ιατρική βιβλιογραφία, έτσι; Δυστυχώς, έχει επανειλημμένα επιδείξει ανικανότητα στην ανάγνωση της ιατρικής βιβλιογραφίας.
Για παράδειγμα, ο Topol δημοσίευσε στο Twitter τα αποτελέσματα μιας μελέτης παρατήρησης για το Paxlovid ως εξής: “Μια νέα μελέτη αποτελεσματικότητας στον πραγματικό κόσμο τεκμηριώνει 85% μείωση των θανάτων και 55% μείωση των νοσηλειών για το Paxlovid, ανεξάρτητα από την κατάσταση εμβολιασμού, την ηλικία, τις παραλλαγές” – https://www.thelancet.com/journals/laninf/article/PIIS1473-3099(23)00011-7/fulltext
Όμως δεν είδε κάτι πολύ σημαντικό στην μελέτη. Ρίξτε μια ματιά στο γράφημα που ανέβασε ο Topol στο Twitter:
Αυτό δείχνει τη σωρευτική επίπτωση νοσηλείας για όλες τις αιτίες από την ημέρα μηδέν έως την ημέρα 28 από την τελευταία θετική δοκιμή COVID. Θα παρατηρήσετε ότι στο μηδενικό χρονικό σημείο, το οποίο έχω κυκλώσει, οι άνθρωποι που δεν τους χορηγήθηκε Paxlovid (κόκκινη καμπύλη), ξεκίνησαν με υψηλότερη συχνότητα νοσηλείας από αυτούς που δεν τους χορηγήθηκε Paxlovid.
Μήπως αυτό σημαίνει ότι το Paxlovid είναι κάποιο είδος θαυματουργού φαρμάκου που λειτουργεί ακόμη και πριν το χορηγήσετε σε ασθενείς;
Όχι, αυτό θα ήταν αδύνατο…
Αντίθετα, οι δύο ομάδες, εκείνοι που πήραν Paxlovid και αυτοί που δεν πήραν, διέφεραν ουσιαστικά στην υποκείμενη υγεία τους εξαρχής. Σε αυτή την περίπτωση, όσοι δεν πήραν Paxlovid έτειναν εξαρχής να έχουν χειρότερη υγεία.
Υπήρχαν και άλλα προβλήματα με αυτήν την εργασία, τα οποία συζήτησε ο Δρ. Vinay Prasad. Παρεμπιπτόντως, “ηγέτες της σκέψης” όπως ο Σαμ Χάρις φαίνεται να ακούνε ανθρώπους όπως ο Έρικ Τοπόλ. Θα πρέπει να βρουν καλύτερες πηγές πληροφοριών…
Θα μπορούσαν πιθανώς να τα καταφέρουν καλύτερα
Τώρα, αν ένας γιατρός ήθελε να γίνει πιο ικανός στην ανάγνωση ερευνητικών μελετών, πιθανότατα θα μπορούσε. Οι περισσότεροι γιατροί, τουλάχιστον, είναι ευσυνείδητοι τύποι. Το έχουν αποδείξει αυτό με την ικανότητά τους να πηδούν μέσα από πολυάριθμα στεφάνια, όπως περνώντας ιατρικές εξετάσεις κλπ.
Θα μπορούσαν να γίνουν καλύτεροι στην αξιολόγηση των μελετών διαβάζοντας περισσότερες εργασίες, μαθαίνοντας στατιστική, μαθαίνοντας για τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται στην έρευνα κλπ.
Αλλά ειλικρινά, οι περισσότεροι δεν καταβάλλουν την προσπάθεια για να το κάνουν αυτό.
Ένας/μία γιατρός που δεν προσπαθεί να συνεχίσει να εξελίσσεται, που δεν εκτιμά πόσο περίπλοκη είναι η βιολογία, που δεν μπαίνει στον κόπο να διαβάζει μελέτες ή δεν ξέρει πώς να τις αξιολογεί κριτικά, που δεν αναγνωρίζει την επιρροή της φαρμακευτικής βιομηχανίας στις κλινικές δοκιμές ή τα δακτυλικά αποτυπώματα της δωροδοκίας που υπάρχουν σε μεγάλο μέρος της “επιστημονικής δημοσιογραφίας”, είναι οριακά άχρηστος για εσάς.
Μην με παρεξηγείτε: το ιατρικό μας σύστημα είναι αξιοπρεπές στην αντιμετώπιση οξέων προβλημάτων, όπως σπασμένα άκρα ή οξείες βακτηριακές λοιμώξεις. Εάν αντιμετωπίζετε θέματα όπως αυτά, πιθανότατα θα μπορέσετε να βρείτε αξιοπρεπή φροντίδα.
Αλλά όταν πρόκειται για πολλά άλλα πράγματα, όπως ποια είναι η καλύτερη δίαιτα ή οι βαθύτερες αιτίες χρόνιων προβλημάτων όπως ο διαβήτης, η άνοια, οι καρδιακές παθήσεις, η σκλήρυνση κατά πλάκας, οι αλλεργίες, η ψωρίαση, η νόσος του Crohn, οι ορμονικές ανισορροπίες, η αϋπνία κλπ., η θλιβερή αλήθεια είναι ότι ο μέσος γιατρός σας δεν έχει ιδέα πέρα από το να μπορεί να συνταγογραφήσει ένα φάρμακο που θα κρύψει τα συμπτώματά σας.
Αυτοί οι γιατροί διάβασαν μόνο τις περιλήψεις των κλινικών δοκιμών, γραμμένες από “επιστημονικούς δημοσιογράφους”. Αλλά ειλικρινά, θα μπορούσατε να το κάνετε και εσείς αυτό (και το κάνετε ήδη, διαβάζοντας το “Critical Thinking”).
Να θυμάστε ότι ο γιατρός σας είναι απλώς ένας σύμβουλος. Στην τελική, εξαρτάται από εσάς να αναζητήσετε ανεξάρτητες πληροφορίες, είτε αυτό σημαίνει να βρείτε καλύτερους γιατρούς, είτε να κάνετε τη δική σας έρευνα ή και τα δύο.
Δεν μπορείτε απλώς να εμπιστεύεστε τυφλά τους γιατρούς…