Η Ευρωπαϊκή Ένωση μόλις πέταξε τουλάχιστον 215 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων Covid που αγοράστηκαν στο απόγειο της πανδημίας. Οι αναφορές των μέσων ενημέρωσης ανέφεραν ότι τα εμβόλια είχαν αξία περίπου 4 δισεκατομμυρίων ευρώ (4,37 δισεκατομμύρια δολάρια) για τους ευρωπαίους φορολογούμενους.
Σύμφωνα με το Sputnik : τα εμβόλια αγοράστηκαν στο απόγειο της πανδημίας το 2021. Συνολικά, οι χώρες της ΕΕ έλαβαν 1,5 δισεκατομμύριο εμβόλια, πολλά από τα οποία κατέληξαν σε χωματερές σε ολόκληρη την ήπειρο.
Ταυτόχρονα, οι προσπάθειες μεταφοράς πλεονασμάτων σε τρίτες χώρες ματαιώθηκαν από τη μείωση της ζήτησης και τα υλικοτεχνικά προβλήματα, ανέφεραν τα μέσα ενημέρωσης.
Τον Μάιο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ήρε τον χαρακτηρισμό έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία για τον COVID-19. Από τις 13 Δεκεμβρίου, ο ΠΟΥ είχε καταγράψει σχεδόν 7 εκατομμύρια θανάτους που σχετίζονται με τον COVID από το ξέσπασμα της πανδημίας.
Και δεν μπορούμε παρά να συνδέσουμε σε όλα αυτά το μέγα σκάνδαλο στο οποίο εμπλέκεται η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν…
Είναι ένα σκάνδαλο που δεν θα εξαφανιστεί -και παράγει περισσότερη ίντριγκα παρά απαντήσεις: Η εισαγγελία της ΕΕ ανακοίνωσε ότι διερευνά την αγορά εμβολίων κατά του κορωνοϊού από την ΕΕ κατά τη διάρκεια της κορύφωσης της πανδημίας. Ωστόσο, η αναγγελία δεν παρείχε σχεδόν καμία λεπτομέρεια, τίποτα σχετικά με το ποιον ερευνά, ποια πιθανά εγκλήματα αναζητά ή γιατί έκανε αυτό το βήμα τώρα.
Εδώ και μήνες, συσσωρεύονται πιέσεις στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν από τότε που παραδέχτηκε ότι αντάλλαξε μηνύματα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά, ενώ η ΕΕ διαπραγματευόταν το συμβόλαιό της για το εμβόλιο με την εταιρεία. Δύο υπηρεσίες εποπτείας της ΕΕ έχουν ήδη επικριθεί για το θέμα, καθώς υφίσταται η άρνηση της Επιτροπής να παράσχει τα συγκεκριμένα κείμενα μηνυμάτων. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία εξετάζει αυτό το θέμα; Προς το παρόν, δεν υπάρχει τρόπος να το μάθει κανείς.
Στο μεταξύ, το POLITICO αναλύει τι μπορεί να σημαίνει όλο αυτό για την Ούρσουλα φον ντερ Λάειν και την ΕΕ και εξετάζει τι (ή ποιος) άλλος μπορεί να βρίσκεται στο στόχαστρο του εισαγγελέα της ΕΕ. Πώς όμως ξεκίνησε όλο αυτό;
Τον Απρίλιο του 2021, η Ούρσουλα φον ντερ Λάειν ανέφερε στους New York Times ότι είχε ανταλλάξει κείμενα μηνυμάτων με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Pfizer για ένα μήνα ενόψει της υπογραφής της σύμβασής της ΕΕ με τον αμερικανικό φαρμακευτικό κολοσσό. Στη συμφωνία, η Επιτροπή δεσμεύτηκε να αγοράσει 900 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων Pfizer-BioNTech για λογαριασμό μελών της ΕΕ, με δυνατότητα αγοράς άλλων 900 εκατομμυρίων.
Η επισήμανση για την ανταλλαγή των μηνυμάτων προκάλεσαν σχόλια για το εάν η φον ντερ Λάιεν εργάστηκε ως ελεύθερος επαγγελματίας κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για το συμβόλαιο, παρακάμπτοντας τις κανονικές οδούς. Οι δημοσιογράφοι ζήτησαν αμέσως πρόσβαση στα κείμενα μηνυμάτων, αλλά τους είπαν ότι δεν υπήρχε αρχείο καταγραφής.
Ωστόσο, ο Διαμεσολαβητής της ΕΕ αργότερα αποκάλυψε ότι η Επιτροπή δεν ζήτησε ποτέ ρητά από την ομάδα της φον ντερ Λάιεν να αναζητήσει τα κείμενα, καθώς δεν τα θεώρησε «έγγραφα» που άξιζαν να διατηρηθούν σε αρχεία. Σε μια έκθεση σχετικά με τα ευρήματά, ο Διαμεσολαβητής χαρακτήρισε την προσέγγιση ως «κακοδιοίκηση». Η Επιτροπή απάντησε ότι δεν μπορεί να παράσχει τα κείμενα επειδή «δεν τηρούνται βραχύβια, εφήμερα έγγραφα».
Τι μπορούμε λοιπόν να πούμε για το εάν ο εισαγγελέας της ΕΕ εξετάζει αυτό το θέμα; Όχι πολλά, δυστυχώς. Το χρονοδιάγραμμα είναι ενδιαφέρον, αλλά ο εισαγγελέας της ΕΕ θα μπορούσε κάλλιστα να διερευνήσει οποιαδήποτε από τις πολυάριθμες συμβάσεις εμβολίων που υπέγραψε η ΕΕ, καθώς και άλλους αξιωματούχους εντός ή εκτός της Επιτροπής.
Ένας παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη: Η αρμοδιότητα της εισαγγελίας της ΕΕ είναι να διερευνήσει την κατάχρηση κονδυλίων της ΕΕ. Και τα περισσότερα από τα εμβόλια πληρώθηκαν τελικά από τα μέλη της ΕΕ -όχι από την ίδια την ΕΕ. Ωστόσο, 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε χρήματα της ΕΕ χρησιμοποιήθηκαν για τη χρηματοδότηση μέρους του αρχικού κόστους παραγωγής εμβολίων.
Πόσο κακό θα μπορούσε να είναι όλο αυτό όμως για την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν; Δεδομένου ότι ο εισαγγελέας της ΕΕ διερευνά συγκεκριμένα ποινικά θέματα, δεν μπορεί να υπερεκτιμηθεί πόσο κακό θα ήταν αυτό για την ίδια, εάν τελικά παραπεμφθεί στην έρευνα. Αλλά και πάλι, δεν υπάρχει καμία απόδειξη μέχρι στιγμής.
Αν και οι ερευνητές την απάλλαξαν για το θέμα, είπαν σε γερμανική κοινοβουλευτική έρευνα ότι «είχαν αντληθεί διδάγματα». Η φον ντερ Λάιεν δεν είναι επίσης ξένη στον κόσμο των φαρμακευτικών προϊόντων. Ο σύζυγός της, Χάικο, είναι διευθυντής στην αμερικανική εταιρεία βιοτεχνολογίας Orgenesis και είναι γιατρός.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι πρόσφατα ο Πρωθυπουργός της Αλβανίας Έντι Ράμα, δημιούργησε αίσθηση όταν παραδέχτηκε ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας Λουίτζι ντι Μάιο παραβίασε τους κανόνες του συμβολαίου εμβολίων προκειμένου να δώσει στην Αλβανία δόσεις για ανθρωπιστικούς λόγους στις αρχές της πανδημίας. Αλλά αυτό θα ήταν φαινομενικά εκτός των αρμοδιοτήτων της εισαγγελίας της ΕΕ, καθώς τα εμβόλια αγοράστηκαν με ιταλικά κεφάλαια και αυτή η δωρεά δεν φαίνεται να ανταποκρίνεται στον πήχη του «εξαιρετικά υψηλού δημόσιου συμφέροντος» που αναφέρει η EPPO.